*Bebeğim doğduğunda nasıl görüyor?

Bebekler doğduklarında görme yetileri çocukların veya biz yetişkinlerin seviyesinde değildir.

Bebekler nasıl yürümeyi ve konuşmayı doğumdan sonra öğreniyorlarsa görmeyi ve gördüklerini anlamlandırmayı da doğumdan sonraki 6 ila 8 aylık süre içinde öğrenirler.

Görme yetisinin sağlıklı gelişebilmesi için göz organının anatomik ve işlevsel bir sorunu olmamalıdır. Işık gözün saydam tabakalarından geçerek her iki göz arkasındaki retina dediğimiz sinir tabakasındaki görme merkezine (makula) düşmeli ,  sağlıklı bir ileti yoluyla beyindeki görme merkezine iletilmeli ve beyin  bu iletiyi anlamlandıracak şekilde gelişiyor olmalıdır. Bu mekanizmanın herhangi bir basamağındaki aksama bebekte sağlıklı görme yetisinin gelişimini engelleyecektir.

Bebek doğduğunda çevresini net göremez. Gözlerini sağa ve sola aynı anda istemli ve simetrik hareket ettirmek ve objeleri takip edebilmek  için göz kaslarının gelişimi yeterli değildir. Yaklaşık 30  cm yakınındaki objeleri net seçebilir ve bunlara kısa süreli odaklanabilir.

İlk 4 ay içinde bebek gözlerini birlikte hareket ettirmeyi, nesnelere odaklanmayı ve onları  takip etmeyi öğrenir ve görme yetisi gelişir. Renk tonlarını ayırt etmeye başlar ve bu dönemde parlak nesneler, canlı ve karışık renkler ilgisini çeker. 5 – 8 ay arasındaki dönemde gözlerin koordine hareketi artık tamdır ve böylece 3 boyutlu görme diye adlandırabileceğimiz derinlik hissi bebekte oluşmaya başlar. Derinlik hissinin oluşmasıyla bebek gördüğü nesnelere uzanarak onları kavrama isteği içindedir. 9. Ayda bebekte görme keskinliği 20/200 ila 20/400 seviyesine ulaşmıştır. Derinlik hissi ve çevrenin bulanık değil net algılanması neredeyse yetişkinlerin seviyesine ulaşmıştır.

*Bebeğimin ilk göz muayenesini ne zaman yaptırmalıyım?

Bebekte ilk göz muayenesi mutlaka yenidoğan döneminde bir göz hekimi tarafından yapılmalıdır. Bu dönemde görme aksı dediğimiz ışığın göze girdikten sonra gözün arkasındaki görme tabakasına kadar izlediği yolun açık olup olmaması görmenin sağlıklı gelişimi için elzemdir. Bu yolun anatomik olarak açık olup olmadığının tespit edilmesi ve tüm göz içi yapılarının anatomik olarak normal olduğunun tespit edilmesi yenidoğan göz muayenesinin temelini oluşturur.  Göz kapağının doğumsal düşüklükleri (konjenital ptozis) ,göz kapağının açılmasını engelleyen kitle oluşumları,  kornea dediğimiz saydam tabakanın doğumsal bozuklukları, doğumsal katatarakt, gözün retina dediğimiz görme tabakasının ve görme sinirinin (optik sinir)  doğumsal hastalıkları, doğumsal göz tansiyonu yükseklikleri bu dönemde erken olarak tespit edilmesi gereken durumlardır.Yenidoğan göz muayenesinin sağlıklı yapılabilmesi ve doğumsal yapısal sorunların atlanmaması için ilk muayene mutlaka bebeğin  göz bebekleri damla ile genişletilerek yapılmalıdır.  Bebeğin 2. göz muayenesi 6-8 aylık dönem içinde mutlaka yapılmalı ve gözlerin koordine hareket edip etmediği, bebeğin nesnelere odaklanması ve nesneleri takibi değerlendirilmelidir. Bu dönemde yapılan muayenede esas, bebeğin görme fonksiyonunun yaşına uygun gelişip gelişmediği hakkında fikir sahibi olmaya çalışmaktır.  Gözlerde nistagmus denen sıçrayıcı ve istemsiz göz hareketlerinin varlığı  istenen bir durum değildir ve değerlendirilmelidir.  Bu dönemde gözlerde kayma yani şaşılığın varlığı hem derinlik hissinin gelişimini önleyecek hem de kayan gözün odaklanmayı ve görmeyi öğrenememesi sonucu ileriki yaşamında tembel kalmasına yol açacaktır. Göz kaymalarının erken tespiti ve tedavisi görme kayıplarının engellenmesi bakımından önemlidir.

Görme keskinliğinin değerlendirilmesi göz muayenesinden farklıdır. 2 yaşından sonra damlalı göz muayenesi ile çocukta görme kusurlarının (astigmat, hipermetropi, miyopi) varlığı araştırılmalıdır. Görme keskinliği muayenesi 5 yaşına gelmeden tüm çocuklara uygulanmalıdır. Tespit edilmeyen kırma kusurlarının varlığı gözün görmeyi öğrenememesi ve görme keskinliğinin tam gelişememesi sonucu gözün tembel kalmasıyla sonuçlanmaktadır.

Her muayenede mutlaka gözün arkasındaki retina tabakası erken çocukluk çağı hastalıkları açısından göz hekimi tarafından değerlendirilmelidir.